Klasa II B: Sąsiedzi Rzeczypospolitej w XVII/XVIII w (notatka).

Szwecja:

Władcy:

- Gustaw II Adolf (1611-1632)

- Karol XII (1697-1718)

Wojny konflikty:

- Wojna trzynastoletnia, za panowania Gustawa II Adolfa.

- Potop szwedzki (1655-1660) za panowania Gustawa II Adolfa.

- Wojna północna (1700-1721) za panowania Karola XII.

Reformy i przemiany:

- Rozwój gospodarczy – dzięki złożom rudy żelaza

 Manufaktury produkujące broń ­- wojsko posiadało broń palną, muszkiety i armaty.

- Szwecja w XVII w. mogła prowadzić aktywną politykę w basenie Morza Bałtyckiego.

-Zdobycie części Pomorza Zachodniego Szczecin, wyspy Wolin, Uznam i Rugia.

-Po wojnie północnej Szwecja poniosła klęskę utraciła Pomorze, Szczecin, Inflanty.

Straciła pozycję mocarstwa w Europie.

Prusy:

W 1618 roku unią personalną połączone zostały Prusy Książęce z Brandenburgią, rządzonej przez Hohenzollernów. 

Dzięki pokojowi po wojnie trzydziestoletniej, Brandenburgia uzyskała wschodnią część Pomorza Zachodniego. 

W 1657 roku elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm (nazywany Wielkim elektorem) doprowadził do zaprzestania płacenia lenna przez Prusy Książęce Królestwu Polskiemu. Łamiąc opór wewnątrz królestwa, Fryderyk Wilhelm ustanowił stałe podatki, co pozwalało na utrzymanie stałej armii.

W 1701 roku Fryderyk I Hohenzollern koronował się na króla Prus.

Dzięki zwycięskiej wojnie, północnej Prusy zajęły część Pomorza Zachodniego, Szczecin, wyspy Wolin i Uznam.

Królestwo pruskie stało się militarnym królestwem rosnącym w siłę.

Rosja:

Władcy:

Iwan IV Groźny (1530-1584)

Michał Romanow (1613- 1645)

Piotr I Wielki  (1682- 1725)

Wojny i konflikty:

Rosjanie prowadzili wiele wojen:

Podbój Syberii w XVI w.

Wojna z Rzeczpospolitą i Szwecją o Inflanty,

Zwycięstwo Rosji pod Półtawą (1709)

Pokój w Nynstad w 1721

Wojna z Rzeczpospolitą w II połowie XVII w. Oderwano od niej część Ukrainy leżącą po lewej stronie Dniepru i Kijów.

Przemiany i reformy:

Przeprowadzano je przez cały XVII w.

Przemiany te wzmocniły pozycję cara i uporządkowały stosunki społeczne w państwie.

Reformowano administrację, szlachtę i wojsko. Stały się one podporą władzy carskiej. Reformy te pozwoliły Rosji w II połowie XVII wieku toczyć z sukcesami wojnę z Rzeczpospolitą.

Za czasów cesarza Piotra I Wielkiego przeprowadzano reformy na wzór zachodni. Dzięki nim Rosja stała się potęgą Europejską. Rozbudowano i unowocześniono armię (na początku XVIII wieku liczyła ona około 100 tys.).

W Rosji powstały wówczas liczne manufaktury produkujące przede wszystkim uzbrojenie i ekwipunek na potrzeby wojska. Car wspierał rozwój miast, rzemiosła i handlu. Reformy administracji i stworzenie nowych organów centralnych usprawniły zarządzanie państwem. Cerkiew prawosławna i szlachta zostały całkowicie podporządkowane carowi. Podporą władzy Piotra Wielkiego byli ludzie zdolni.

Turcja

Władcy:

 - Sulejman Wspaniały ( 1520 - 1566) tuż po nim jego rządy objął Sułtan Mehmed IV (1648 - 1687)

Przemiany i reformy:

 - W drugiej połowie XVII w. przeprowadzono w Turcji reformy konsekwencję armii. Sułtan Mehmed VI wznowił ekspansję w Europie, atakując Wenecję, Austrię i Rzeczpospolitą. Również wystąpił kryzys gospodarki.

Wojny i konflikty

- W 1683 r. sytuacja wewnętrzna w imperium tureckim uległa ponownie pogorszeniu. Kolejne przegranie bitew wykazała słabość państwa i zmusiły Turcję do zawarcia w 1699 r. pokoju, na którego mocy Habsburgowie otrzymali prawie całe Węgry z Siedmiogrodem, a Rzeczpospolita odzyskała utracone wcześniej tereny.

Przegrana wojna, upadek gospodarczy i kryzys władzy spowodował, że potęga militarna i polityczna Turcji została ostatecznie złamana.

Rozpoczął sie proces rozkładu imperium.